Kenniscentrum Praktijkverhaal

Buurtscan Praktijkvoorbeeld: Bevraging en workshops in Gemeente Meise

Auteur: Laura Geerts Gepubliceerd op maart 9, 2022

Buurtwerking opstarten in Meise

Gemeente Meise start dit jaar buurtwerking op in wijken De Vlieten en Oppem. Daarvoor nam het lokaal bestuur Groep INTRO onder de arm. Die begeleidt de opstart en stelde een buurtwerker aan.

Voldoende inzicht in de uitdagingen en mogelijkheden van de buurten is daarbij onmisbaar. Gemeente Meise en Groep INTRO deden daarom beroep op het Kenniscentrum van Hoplr voor een buurtscan. Lees hieronder hoe dat is verlopen.

“Door een intensieve bevraging van de buurten hebben we meer zicht op de onmiddellijke noden. Op die noden kunnen we vervolgens snel inspelen; een quick win voor de buurt.”

Ann Van den Broeck, schepen Sociaal beleid gemeente Meise

Collaboratieve Buurtscan stap 1: Projectopzet

In het eerste overlegmoment gingen we over de doelstellingen van het buurtproject en onze drie buurtscan methodes.

Doelstellingen

Samen met het gemeentebestuur besloten we onderstaande dimensies in kaart te brengen voor buurten Oppem en De Vlieten:

Netwerk (omvang, waardering, hulp)
Toegankelijkheid (nieuwkomers, economisch, fysiek, voorzieningen)
Participatie (activiteiten, inspraak)
Wonen (openbare ruimte, veiligheidsgevoel, woningen)

Deze dimensies weerspiegelen waar de klemtoon van de buurtwerking ligt: bij armoedebestrijding en ontmoetingen in de buurten.

Buurtscan formules

Het gemeentebestuur vond dat een bevraging en fysieke workshop de beste manier zou zijn om een inclusieve buurtwerking in te luiden. Daarom koos de gemeente voor onze ‘Collaboratieve Buurtscan’ formule.

Jonas, Anastasia en Luc van ons Kenniscentrum op de workshop in buurt Oppem

Binnen deze buurtscan brengen we niet alleen de uitdagingen van een buurt in kaart, maar denken we ook samen met bewoners na over mogelijke oplossingen vanuit de gemeenschap.

“Het is alvast heel fijn voor ons om met de concrete acties die uit de workshops komen aan de slag te gaan. Ook is het een enorme meerwaarde om als buurtwerker zo geïntroduceerd te worden bij de bewoners. Dit vergemakkelijkt en versnelt onze opstart.”

Eline Van Eycken, Teamleider bij Groep INTRO

Collaboratieve Buurtscan stap 2: Gegevensverzameling

Binnen de Collaboratieve Buurtscan verzamelen we kwantitatieve en kwalitatieve data op drie manieren: een enquête, enkele interviews met sleutelfiguren, en een workshop in de buurt.

Enquête

Alle 500 huishoudens van de twee buurten werden per brief uitgenodigd om deel te nemen aan de enquête. Dat kon zowel online als via een papieren vragenlijst. 15,4% nam deel, een mooi resultaat gezien de sterk anderstalige gemeenschap.

Interviews

De interviews lieten ons toe een stuk dieper in te gaan op enkele buurtthema’s, die we vervolgens in kaart brachten door middel van ‘Neighbourhood Capacity Mapping’. Op basis van tien uitgebreide gesprekken hebben we:

de sterktes van de buurten geïnventariseerd (instellingen, verenigingen, persoonlijke talenten);
inzicht in bestaande verbindingen in de buurt verkregen; en
benoemd welk ongebruikt potentieel in de buurt aanwezig is.

Workshops

We sloten de buurtscan af met een workshop in beide buurten. 27 buurtbewoners namen deel. In de workshops presenteerden we de resultaten uit de enquête en interviews, gingen we een gesprek aan over de bevindingen, en ontwikkelden we samen enkele projectideeën.

Collaboratieve Buurtscan stap 3: Analyse en resultaten

Door het gebruik van verschillende methoden (enquête, interviews, workshops) ontstond er kruisbestuiving tussen de verschillende gegevensbronnen. Zo bouwden we bij elke nieuwe onderzoeksfase steeds verder op de vorige, met een hoogtepunt tijdens de workshops, waar de buurtbewoners in dialoog gingen over de eerdere resultaten.

Na het afsluiten schreven we een rapport over de belangrijkste bevindingen uit het onderzoek. Binnenkort presenteren we de resultaten voor het schepencollege van gemeente Meise.

Enkele resultaten uit de enquête:

De buurtbewoners van De Vlieten en Oppem ervaren vandaag al een hecht sociaal weefsel en helpen elkaar spontaan.
Bewoners van De Vlieten hebben momenteel een vlottere toegang tot uiteenlopende voorzieningen dan bewoners van Oppem.
Veiligheid en netheid worden belangrijk actiepunten voor de buurtwerking.
…

Enkele leuke bevindingen uit de interviews:

De gedeelde groene ruimtes en voortuinen in De Vlieten zijn belangrijke plaatsen voor informele babbels.
In Oppem wonen heel wat mensen met plastische talenten: een fotograaf, iemand die kalligrafeert, schildert en maquettes bouwt in karton, een kunstenaar die in het rusthuis van het OCMW heeft tentoongesteld, en een modeontwerpster.
In De Vlieten linken sommige inwoners jongeren aan overlast. Maar uit de Neighbourhood Capacity Mapping kwam lokale jeugd net naar voren als een grote sterkte met veel potentieel voor de buurt.
…

Speelplein van De Vlieten: een belangrijke ontmoetingsplek

Enkele buurtprojecten die tijdens de workshops zijn bedacht:

een opruimactie
onderlinge communicatie over de afvalophaling
voorleesmomenten voor de jongsten
…

Vervolg

Met beter inzicht in de sterktes, zwaktes, noden en mogelijkheden van buurten De Vlieten en Oppem, kan de buurtwerker straks met een goedgevulde rugzak aan de slag. Niet alleen dat, ze kan meteen van start met enkele gedragen buurtprojecten. Samen met de buurt, natuurlijk.

“Met de acties uit de buurtscan groeit het vertrouwen in de buurt, en ook doelstellingen op langere termijn voor onze nieuwe buurtwerker krijgen vorm.”