De vergrijzing en hoe Hoplr bijdraagt aan het verlichten van de druk op zorg en mantelzorg

Elke vier jaar publiceert het RIVM de Volksgezondheid Toekomst Verkenning (VTV), waarin ze een blik werpen op de toekomst van de volksgezondheid in Nederland. In november werd de nieuwste editie gepresenteerd, met voorspellingen tot 2050. Wat staat ons te wachten? En wat betekent dat voor de zorg en welzijn in ons land?

In de komende weken belichten we wekelijks een belangrijk thema uit dit rapport. Denk aan vergrijzing en de gevolgen voor arbeid en (mantel)zorg, de groeiende psychische klachten onder jongeren, de toenemende eenzaamheid, en de steeds diversere samenleving. Al deze uitdagingen raken direct aan de behoefte aan meer participatie en sociale cohesie in buurten.

We beginnen met een thema dat al langer bekend is, maar steeds urgenter wordt: de vergrijzing.

Vergrijzing: een groeiende uitdaging

Volgens de nieuwste cijfers uit de VTV zal het aantal 65-plussers de komende decennia fors toenemen, met een sterke stijging van het aandeel 80-plussers. In 2050 zullen er naar verwachting 4,8 miljoen 65-plussers zijn, waarvan 1,94 miljoen 80 jaar of ouder. Ter vergelijking: op dit moment zijn er 3,6 miljoen 65-plussers, waaronder bijna 900.000 80-plussers.

De VTV voorspelt ook dat de levensverwachting blijft stijgen. Waar deze in 2022 gemiddeld 81,6 jaar bedroeg, zal dat in 2050 oplopen tot 86,5 jaar. De kans om 65 jaar te worden, groeit in dezelfde periode van 91% naar 95%, en de kans om 85 jaar te halen stijgt van 50% naar 69%. Opvallend is ook de stijging in de kans om 100 jaar te worden, die meer dan verdrievoudigt.

Uit het rapport blijkt verder dat de extra jaren vaak gepaard gaan met een langere gezonde levensverwachting. Dit betekent dat we niet alleen ouder worden, maar ook langer gezond blijven. Toch blijft er een aanzienlijk verschil tussen de totale levensverwachting en de gezonde levensverwachting, die nog altijd 10 tot 18 jaar lager ligt.

Zorg in de toekomst: personeelstekorten en mantelzorg

De toenemende vergrijzing heeft directe gevolgen voor de arbeidsmarkt. Hoewel het aantal werkende gepensioneerden zal toenemen, zullen er tekorten blijven op de arbeidsmarkt. De uitdagingen in de zorg worden steeds duidelijker. Ondanks Nederland bekendstaat om een toegankelijke en kwalitatief hoogwaardige gezondheidszorg, begint dit beeld barsten te vertonen. De VTV wijst op het groeiende probleem van personeelstekorten in de zorg. Het tekort aan zorgpersoneel wordt alleen maar groter. Dit leidt tot langere wachttijden.

Een andere uitdaging is de toenemende afhankelijkheid van mantelzorg. Mantelzorgers, zoals familieleden en vrijwilligers, vormen een essentieel onderdeel van de zorg in Nederland. Volgens de VTV zal de vraag naar mantelzorg de komende decennia meer dan verdubbelen, vooral onder 75-plussers. Het aantal mantelzorgers zal echter achterblijven bij deze groeiende vraag, mede door demografische veranderingen.

De ouderenzorg leunt nu al sterk op de inzet van partners, familieleden en vrijwilligers, en dat zal in de toekomst alleen maar toenemen. Twee groepen zullen hierin een belangrijke rol spelen:

• Werkende mantelzorgers: Zij zullen steeds vaker zorg combineren met werk. Om dit haalbaar te maken, is het essentieel dat ze toegang hebben tot flexibele verlofregelingen, zowel betaald als onbetaald.
• Gezonde ouderen in de derde levensfase: Deze groep kan zorg bieden aan mensen in de vierde levensfase. Dit gebeurt vaak in de vorm van zorg voor een partner, maar ook door vrijwilligerswerk, deelname aan zorgcoöperaties of groepswonen.

Hoewel mantelzorg onmisbaar is, vraagt deze ontwikkeling om structurele ondersteuning en oplossingen. Zonder die ondersteuning dreigt niet alleen de druk op mantelzorgers, maar ook op het hele zorgsysteem onhoudbaar te worden.

De toekomst van zorg: Sociale cohesie en lokale betrokkenheid

De toekomst van de zorg hangt nauw samen met de betrokkenheid van de lokale gemeenschap. Sterke wijken, waarin mensen naar elkaar omkijken en elkaar ondersteunen, kunnen bijdragen aan het verminderen van eenzaamheid en het voorkomen van gezondheidsproblemen. Sociale cohesie en lokale betrokkenheid zullen steeds belangrijker worden om te zorgen voor een toekomstbestendige zorg, waarbij zorg niet alleen afhankelijk is van professionele zorgverleners, maar ook van de kracht van de gemeenschap zelf.

De vergrijzing brengt dus uitdagingen met zich mee, maar biedt ook kansen voor versterking van de sociale structuren in wijken en buurten. Door te investeren in zowel de fysieke als de sociale aspecten van de wijk kunnen we de zorgvraag beter beheren en het welzijn van ouderen en kwetsbaren verbeteren. Het is belangrijk dat we als samenleving gezamenlijk werken aan deze toekomstgerichte oplossingen.

Hoe Hoplr bijdraagt aan het verlichten van de druk op zorg en mantelzorg

In iedere buurt ligt een waardevolle bron van hulp en ondersteuning: het sociaal kapitaal. Dit netwerk van buren kan een cruciale rol spelen in het verlichten van de druk op de zorg en mantelzorg, maar blijft vaak onbenut. Bij Hoplr zetten we ons in om dit potentieel te ontsluiten en zo buurten sterker te maken. Met ons Buurtnetwerk verbinden we buren die elkaar kunnen helpen, wat niet alleen de sociale cohesie vergroot, maar ook de belasting van mantelzorgers verlicht.

Door buren via ons platform te laten samenwerken, kunnen we de zorglast spreiden. Van het ondersteunen van mantelzorgers met praktische klusjes tot het bieden van oppasdiensten en het organiseren van sociale activiteiten – de mogelijkheden zijn eindeloos. Dit zorgt voor een sterker sociaal netwerk, waarin buren elkaar bijstaan, wat de druk op formele zorginstellingen vermindert.

Wil je meer leren over hoe het Buurtnetwerk de druk op zorg en mantelzorg vermindert? Ontdek het hier.