Maak kennis met burgerparticipatie-expert dr. Jonas De Meulenaere

Hoplr bouwt dit jaar haar kenniscentrum verder uit, gebaseerd op drie programmalijnen: buurtgerichte communicatie, buurtzorg en burgerparticipatie. Om onze functionaliteiten en ondersteuning wat betreft burgerparticipatie wetenschappelijk te onderbouwen, vervoegde dr. Jonas De Meulenaere deze zomer het team. In dit artikel lichten we zijn ervaring en dienstverlening toe.

Klik hier om meteen over te gaan naar ‘Zo gaat Jonas lokale overheden helpen’.

Korte biografie

Jonas heeft een Masterdiploma in de communicatiewetenschappen, behaald aan de Universiteit Gent (2010). Na zijn afstuderen ging hij aan de slag als onderzoeker aan de Vrije Universiteit Brussel, als lid van de onderzoeksgroep iMinds-SMIT. Daar was hij actief in verschillende iMinds-onderzoeksprojecten die focusten op nieuwe audiovisuele technologieën in zowel professionele als huishoudelijke contexten. In 2014 keerde Jonas terug naar de Gentse universiteit als onderwijsassistent, vervoegde er de onderzoeksgroep imec-MICT en begon er tegelijk aan zijn doctoraat.

Doctoraat ‘Online neighbourhood networks’

Jonas kwam voor het eerst in aanraking met Hoplr toen hij onderzoek deed in het kader van zijn doctoraat (dat hij overigens in maart 2020 behaalde). Daarin onderzocht Jonas de communicatieve dynamieken van online buurtnetwerken, hun rol in lokale gemeenschapsvorming en het uitwisselen van sociale steun tussen buurtbewoners. Hieronder een aantal inzichten die uit het doctoraat naar voren kwamen.

1. Interageren met buren en over elkaar en de buurt leren

Online buurtnetwerken kan je beschouwen als een lokale ontmoetingsplaats waar inwoners elkaar kunnen ontmoeten, vragen stellen en met elkaar in debat gaan. Maar, omdat de interacties zichtbaar zijn voor zowel de directe betrokkenen als een breder publiek, is het ook een manier om te leren over de buurt en over elkaar.

Met andere woorden, online buurtnetwerken functioneren ook als een lokaal sociaal nieuwsmedium dat observerend leren toelaat.

2. Een lokaal gemeenschapsgevoel, online en offline

Zowel actief informatie delen en interageren, als passief berichten lezen, dragen bij aan de ontwikkeling van een lokaal gemeenschapsgevoel. Dit gebeurt in de eerste plaats online, met de leden van het buurtnetwerk.

Maar, dit kent tegelijk ook een spill-over effect naar de buurt, aangezien leden van het online buurtnetwerk inwoners zijn van de buurt. Dat impliceert dat relaties die online worden gevormd, evengoed in de ‘echte’ buurt bestaan. Het ontwikkelen van een online gemeenschapsgevoel bevordert dus ook het gemeenschapsgevoel in de buurt.

3. Een snel mobiliseerbaar netwerk, zowel voor individuele gebruikers als verenigingen en overheden

Het buurtnetwerk dat online gevormd wordt, kan ook worden ingezet voor hulpvragen en deelname aan lokale events. We zien namelijk dat een meerderheid van de berichten op online buurtnetwerken hulpvragen zijn. Hiermee kunnen gebruikers een netwerk van buren bereiken dat hun eigen lokale sociale netwerk overstijgt. 

Online buurtnetwerken vormen dus een brug tussen de verschillende individuen en individuele sociale netwerken in een buurt, wat ook een positieve invloed kan hebben op het collectief functioneren van een buurt. 

Concluderend kunnen we stellen dat online buurtnetwerken buurtbewoners toelaten een affectieve relatie te ontwikkelen met een netwerk van buurtbewoners die op haar beurt toegang biedt tot hulp van deze buurtbewoners. Gebaseerd op deze bevindingen pleiten we voor een samenwerking tussen private platformbeheerders en publieke instellingen ten aanzien van het onderhouden van deze semi publieke omgevingen, waarbij vaardigheden, kennis en andere middelen gealloceerd worden aan de productie van sociaal wenselijke uitkomsten.

De Meulenaere, J. (2020). Online neighborhood networks : a multi-perspective inquiry into emergent community construction. Ghent University. Faculty of Political and Social Sciences, Ghent, Belgium.

Onderzoek Corona

In de context van dit doctoraat kruisten de wegen van Jonas en Hoplr zich reeds enkele malen, zonder voorlopig te materialiseren in concreet onderzoek. Dit veranderde begin 2020. Als Senior Researcher bij Universiteit Gent deed Jonas een beroep op Hoplr, toen hij wilde onderzoeken in hoeverre lokale interacties en verbondenheid een bijdrage kunnen leveren in crisissituaties zoals de coronacrisis.

Drs. Waeterloos, dr. De Meulenaere, prof. dr. Walrave en prof. dr. Ponnet publiceerden eind mei het rapport met als titel ‘Burgerparticipatie en sociale steun tijdens de coronacrisis: Bevindingen van een survey-onderzoek in België van 8-17 mei 2020′.

Voor het onderzoek maakte UGent gebruik van de ondervragingsmogelijkheden van Hoplr’s Service Dashboard. Op die manier kon de onderzoeksgroep in negen dagen vlot 8.586 personen in 250 willekeurige Vlaamse buurten ondervragen.

Hoplr lijkt een faciliterende rol te kunnen spelen in het opzetten van burgeracties tijdens de coronaperiode, als een platform om lokaal goederen en sociale steun uit te wisselen. Zo gaf ongeveer een vijfde van de respondenten aan dat ze Hoplr reeds hadden gebruikt om hun hulp of diensten aan te bieden tijdens de coronacrisis. Bovendien lijken respondenten met een lager opleidingsniveau en inkomen vaker dan anderen via Hoplr hulp aan te bieden en anderen aan te sporen om maatregelen te volgen.

Waeterloos, C., De Meulenaere, J., Walrave, M., & Ponnet, K. (2020). Burgerparticipatie en sociale steun tijdens de coronacrisis: Bevindingen van een survey-onderzoek in België van 8-17 mei 2020. Gent: Universiteit Gent.

Deze fijne samenwerkingen, een gemeenschappelijke liefde voor gemeenschapsopbouw en Hoplrs visie om een kenniscentrum op te bouwen, leidden ertoe dat we Jonas afgelopen zomer in ons team konden verwelkomen.

Zo gaat Jonas lokale overheden helpen

Jonas De Meulenaere gaat binnen Hoplr voornamelijk de volgende drie pijlers op zich nemen.

Begeleiding participatieprojecten

Onze klanten kunnen – afhankelijk van hun licentie – vrij beroep doen op ons team van experten. Jonas staat klaar om hun participatieprojecten, enquêtes, burgerbudgetten, offline workshops,… naar het volgende niveau te tillen.

Als academicus heeft hij tonnen ervaren met de uitdagingen die een bevraging met zich meebrengt zoals doelstellingen, objectieve vraagstelling, representativiteit en de verwerking van resultaten.

Impactanalyse

We voeren een jaarlijkse impactanalyse uit om de evolutie van Hoplrs impact bij te houden. Jonas helpt je bepalen welke van acht dimensies van het sociaal kapitaal het best aansluiten bij je ambities voor Hoplr. Samen stellen we vervolgens een aantal meetbare indicatoren op.

Kenniscentrum burgerparticipatie

Hoplr gaat er prat op nauw samen te werken met al haar klanten. Ons team zet zich continu in om inmiddels meer dan honderd stads- en gemeentebesturen te ondersteunen. Dit aan de hand van documentatie, infosessies, monitoring, trainingen, hapklare content, brainstormsessies, promomateriaal,…

Niet alleen hopen we zo waarde gecreëerd te hebben voor onze klanten; wij konden ook al ontzettend veel van deze lokale overheden leren. Deze jaren ervaring met gemeenschapsvorming, burgerparticipatie, buurtgerichte communicatie en buurtzorg nemen we mee bij iedere samenwerking. Jonas maakt er samen met een aantal collega’s zijn werk van deze kennis te bundelen en dissemineren.

Jonas De Meulenaere is de derde Jonas die deel uitmaakt van team Hoplr. Daarmee bestaat 27% van Hoplr uit Jonassen.