Het belang van sociale cohesie voor zorgorganisatie i-mens en Hoplr

DISCLAIMER: Dit artikel is geschreven door i-mens, een geïntegreerde zorgorganisatie actief in Vlaanderen en Brussel, die het belang van sociale cohesie erkent. Zij begrijpen als geen ander de impact die vereenzaming op het algemeen welzijn van ouderen en kwetsbare doelgroepen kan hebben.

Het uitgangspunt van deze projecten was bij aanvang duidelijk: een persoon met een zorg- en ondersteuningsnood stelt slechts 1 keer een (hulp)vraag en mede door een uitgebreid fysiek én virtueel hulpnetwerk wordt de hulp op het juiste moment aangeboden.
In 2022 startte i-mens, als trekker van 2 Zorgzame Buurten (Aalst “Buurtbouwstenen” en Sint-Jans-Molenbeek “Connection Karreveld”), met het gebruik van het burenplatform Hoplr. Een tool om buren, hulpvragers en helpers met elkaar te matchen. Mede dankzij dit platform werden zowel hun uitgangspunt als de buurten zelf kracht bijgezet.

Empoweren van de buurt

De organisatie wil met beide projecten hoofdzakelijk inzetten op 3 zaken:

• Het empoweren van buren
• het ondersteunen van mantelzorgers
• het verbinden van formele en informele zorgverleners

i-mens blijft heel ambitieus: voor hen mag het niet stoppen bij elkaar ontmoeten en leren kennen. Ze willen dat mensen ook voor elkaar zorgen, met het kleine helpen. Waar ze sterk in zijn is dat ze buurtbewoners niet alleen uit hun huis halen maar vooral naar elkaar toebrengen. De burenverbinder tracht dan ook, als centrale persoon, in te zetten op:

• detectie en het oplossen van hulpvragen
• talentdetectie bij helpers

Zo haalden ze uit verschillende ontmoetingsmomenten, die gekoppeld waren aan thematische infosessies, vaak hulpvragen evenals buurtbewoners die zich wilden inzetten voor andere buren.
De burenverbinder koppelt dan, efficiënt en eenvoudig via het dashboard, de hulpvraag aan het talent van een helper. Vele buurtbewoners gaan er vanuit dat ze enkel hulp nodig hebben maar geen hulp meer kunnen bieden, niets is minder waar. Doordat ze met hen in gesprek gaan, blijkt dat er nog heel wat ongekend talent in een buur(t) schuilt.

Mensen vragen gemakkelijker en vaker hulp dan vroeger

Niels Brewaeys – Expert Buurtzorg

Via het burenplatform Hoplr kunnen buren zelf hun talenten aanduiden, zo kunnen ze sneller en efficiënter gekoppeld worden aan een hulpvrager die gebruik wenst te maken van hun sterktes – of beter nog: digitaalvaardige buren kunnen elkaar zo direct vinden, zonder tussenkomst van een burenverbinder. De profielen van de buren zijn ook geografisch gerangschikt, van dichtbij naar verder weg, zodat er steeds aandacht geschonken kan worden aan de nabijheid tussen twee mensen, om een duurzame hulp te kunnen opstarten. Hoe dichter mensen bij elkaar wonen, hoe meer kansen ze elkaar verder in de toekomst zullen terug zien.

Een mooi succesverhaal uit Molenbeek is dat men via Hoplr een enthousiaste buurtbewoner heeft gevonden die zich wilde inzetten samen met het projectteam om bepaalde ontmoetingsmomenten en workshops te organiseren. Die persoon heeft zoveel enthousiasme voor de buurt getoond dat hij nu een vaste werkkracht bij één van onze partners (een burenhulpnetwerk) is geworden. In Aalst konden we dan weer op lokale handelaars rekenen om zich mee in te zetten voor de Zorgzame Buurt, zo namen deze actief deel aan o.a. Dag van de Mantelzorg en Dag van de Buur. Ook zij zijn zich duidelijk bewust van de meerwaarde van het platform in hun buurt en hoe het de sociale cohesie mee helpt te versterken

Mensen vragen gemakkelijker en vaker hulp dan vroeger

Ondertussen loopt het project ruim twee jaar en de statistieken, die via het dashboard van Hoplr beschikbaar zijn, geven duidelijk aan dat mensen gemakkelijker en vaker hulp vragen dan vroeger. Er is nood aan laagdrempelige oplossingen en doorverwijzingen, dat is een vaststelling die ze halen uit de cijfers van het burenhulpplatform. Eind 2022 ontvingen ze slechts 5 hulpvragen. Door bekendmaking en gedragenheid in de buurt zijn dat inmiddels 144 hulpvragen geworden. 89 verschillende hulpvragers werden hierbij door 59 verschillende helpers geholpen. 

In Molenbeek werden sedert de start van het gebruik van Hoplr maar liefst 375 hulpvragen van 117 hulpvragers opgelost door 129 helpers. Nochtans is dit een buurt, nog meer dan een ander, waar de hulp niet organisch tot stand komt. Het gebruik van Hoplr in combinatie met de burenverbinder bewijst het tegendeel. Het overgrote deel van alle hulpvragen werd dan ook opgevangen door de buurtbewoners zelf. Vragen waarvoor geen buur kon ingeschakeld worden, werden doorverwezen naar het professionele netwerk.

We kunnen met enige fierheid zeggen dat alle vragen steeds een passend gevolg hebben gekregen. In beide projecten is dit hulp die zonder ondersteuning van onze burenverbinder én het burenplatform van Hoplr niet had plaatsgevonden.

Niels Brewaeys – Expert Buurtzorg

Alle hulpvragen worden opgelost

Informele spelers zoals buren en vrijwilligers worden, waar mogelijk, eerst ingeschakeld. Wanneer een hulpvraag niet door het informele netwerk kan beantwoord worden, verwijst de burenverbinder door naar professionele hulp. We zorgen er op die manier voor dat elke hulpvraag een passend antwoord krijgt en vervolgens opgelost wordt.

Signalen opvangen

Zowel in Aalst als Molenbeek vangt men verschillende signalen op uit de hulpvragen die buurtbewoners stellen. Waar men in Aalst hoofdzakelijk nood heeft aan administratieve ondersteuning, zal men in Molenbeek voornamelijk hulp zoeken om eenzaamheid te doorbreken.

Alle hulpvragen kunnen in Hoplr worden opgedeeld in categorieën, zo kunnen we makkelijk zien welke soorten hulp het meest gevraagd worden in de buurt. Dit kunnen we dan ook als signaal doorgeven aan partners, ELZ en het lokaal bestuur.

Belang van lokale partners voor doorverwijzingen

Naast buurtbewoners die elkaar fysiek ontmoeten via de burenverbinder of online met elkaar worden verbonden via Hoplr, mogen we het belang van de lokale partners niet onderschatten. Als we hen kunnen overtuigen van de meerwaarde van buurtgericht werken, zullen we met z’n allen in staat zijn om meer hulpvragen de juiste oplossing te kunnen bieden. Zo werd medisch centrum “Olijfbomen” een “super doorverwijzer”. Zij zagen, na meerdere contacten met ons, het nut in van doorverwijzen. Waarom? Zij merken dat er meer tijd vrijkomt voor hun kerntaken sinds zij patiënten met hun hulpvragen zijn gaan doorverwijzen.

Concreet wordt iemand die zich eenzaam voelt en daarvoor een afspraak maakt bij de arts, om een kwartiertje te kunnen praten, nu toegeleid naar burenhulp. Een win-winsituatie, de professionals kunnen zich concentreren op de essentie van hun werk en de hulpvraag krijgt een gepaste oplossing.

Conclusie

Een burenverbinder die zorgt voor fysieke ontmoeting en verbinding en Hoplr die zorgt voor de online match tussen buurtbewoners zijn dé ingrediënten om burenhulp te stimuleren. Ze versterken elkaar en helpen ons in het bereiken van ons doel: iedere hulpvraag op het juiste moment met de juiste hulp beantwoorden. De combinatie van onze fysieke regisseur in de buurt en het burenhulpplatform zorgt ervoor dat we het verschil kunnen maken voor onze buurtbewoners.